We Wroclawiu w dniach 21-22 wrzesnia 2013 r. odbyly sie uroczystosci 25-lecia powstania Towarzystwa Milosnikow Lwowa, ktorego nazwe pozniej rozszerzono dodajac „i Kresow Poludniowo-Wschodnich”. W 25-lecie istnienia Kresowianie spotkali sie we wroclawskiej Filharmonii, w ktorej w 1988 roku odbylo sie pierwsze zebranie organizacyjne. Uroczystosci rocznicowe prowadzil aktor scen krakowskich Wojciech Habala. Podsumowania dzialalnosci dokonal Prezes Zarzadu Glownego Andrzej Kaminski. W czasie uroczystosci wreczono medale i odznaki 25-lecia Towarzystwa. Wysluchano takze okolicznosciowej prelekcji prof. Stanislawa Nicieji pt. „Atlantyda Kresowa”.

Towarzystwo od 25 lat prowadzi bogata i zroznicowana dzialalnosc, m.in. inicjowalo powstanie pomnikow Orlat Lwowskich we Wroclawiu i Czestochowie, fundowalo tablice upamietniajace tragiczne dzieje Polakow na Wschodzie. Organizuje seminaria naukowe poswiecone historii i kulturze Kresow, koordynuje wyjazdy z pomoca materialna dla Polakow tam mieszkajacych. Towarzystwo posiada niezaprzeczalne zaslugi w odbudowie Cmentarza Lwowskiego i innych nekropolii. Obchodzi sie kolejne rocznice Rzezi Wolynskiej, szerzy prawde o dziejach Lwowa i Kresow. Wiele wysilku wkladaja wladze Towarzystwa w proces wlaczania mlodziezy w jego dzialalnosc, osiagajac pozytywny efekt.

Z satysfakcja i wzruszeniem sluchalem wypowiedzi prezesa Andrzeja Kaminskiego o wydatnej pomocy wroclawskiego Stronnictwa Demokratycznego w rejestracji  Towarzystwa Milosnikow Lwowa. Byl to czas, w ktorym kwestia wschodnich terenow II Rzeczypospolitej objeta byla milczeniem. Inicjatywa powolania organizacji zainteresowanej Lwowem wywarla zdecydowany sprzeciw owczesnych wladz panstwowych i politycznych. Stronnictwo, do ktorego zwrocili sie inicjatorzy przedsiewziecia, wystapilo do Ministerstwa Spraw Wewnetrznych i Ministerstwa Spraw Zagranicznych, o wyrazenie zgody na utworzenie wspomnianej organizacji. Wroclawska inicjatywa kresowa i zachowanie wladz wojewodzkich SD spotkalo sie z oporem miejscowych czynnikow politycznych. Ta kwestia podniesiona zostala na Komisji Wspoldzialania PZPR, ZSL i SD. Owczesny I sekretarz KW Zdzislaw Balicki staral sie przekonac delegacje SD na czele z przewodniczacym prof. Franciszkiem Bielickim do rezygnacji z popierania tej inicjatywy. Kiedy nie znalazl zrozumienia dla swojej argumentacji, poirytowany powiedzial: „To moze jeszcze Towarzystwo Katynia zalozycie?”. W Warszawie o uzyskanie akceptacji wyzej wymienionych resortow skutecznie zabiegali: Czeslaw Jesionowski, kierownik wydzialu spraw zagranicznych CK  SD i Marian Kunkowski, kierownik wydzialu organizacyjnego.

             Czlonkowie Stronnictwa we Wroclawiu byli wsrod organizatorow Towarzystwa. Goracym zwolennikiem jego powstania i jednym z trzech pomyslodawcow byl lekarz dr Stanislaw Krzaklewski (stryj Mariana Krzaklewskiego, bylego szefa NSZZ „Solidarnosc”). Ponadto, wymierny wklad wniesli dzialacze i pracownicy biura SD: Waclaw Sowula dziennikarz „Kuriera Polskiego”, Mieczyslaw Korzycki, (wybrany na pierwszego przewodniczacego komisji rewizyjnej TML), dr Janusz Kramarek, Anna Maria Strek, ktora m.in. protokolowala zebranie zalozycielskie we wroclawskiej Filharmonii. Wspomniec nalezy rowniez S.P. Kazimierza Lelo z Jeleniej Gory, ktory zalozyl w tym miescie Oddzial Towarzystwa, a nastepnie przez kilka lat byl Przewodniczacym Komisji Rewizyjnej. Tworcy Towarzystwa otrzymali od wroclawskiego Stronnictwa pomoc  organizacyjna, a takze materialna. W poczatkowym okresie jego siedziba miescila sie  w budynku SD przy ulicy Swidnickiej 36.  Do 2010 roku  Kresowianie dysponowali gablota w wejsciu do kamienicy demokratow, w ktorej eksponowali  biezace materialy informacyjne. Warto podkreslic wspolprace Stronnictwa z chorem TML, ktory wystepowal na Trzeciomajowych Akademiach w Auli Leopoldina Uniwersytetu Wroclawskiego. Stronnictwo natomiast udostepnialo chorowi nieodplatnie sale konferencyjna na okolicznosciowe spotkania.

            Wybrane pierwsze wladze Towarzystwa docenily pomoc Stronnictwa Demokratycznego w procesie rejestracji a wyrazem tego uznania bylo m.in. przyznanie prof. Franciszkowi Bielickiemu legitymacji czlonkowskiej TML z numerem 1, a piszacemu te slowa z numerem 2 – te legitymacje posiadam do dzis.

            Uroczystosci przebiegaly w obecnosci licznych Kresowian, mlodziezy szkolnej oraz gosci ze Lwowa i przedstawicieli wladz samorzadowych. W czasie akademii odczytano listy gratulacyjne od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego, Arcybiskupa Metropolity Lwowskiego Mieczyslawa Mokrzyckiego, a takze list od czlonkow Zjednoczenia Demokratycznego (jego tekst znajduje sie na stronie internetowej ZD www.zd.wroclaw.pl).

Prezes Zarzadu

 Zjednoczenia Demokratycznego

 Wroclaw, 23 wrzesnia 2013 r.                                                                                  Leslaw Lech